Danska

Geografski položaj

Danska je država koja pripada severnoj Evropi. Glavni grad je Kopenhagen. Kraljevina Danska (danski: Kongeriget Danmark) je najmanja država Skandinavije i deo je Evropske Unije. Danska izlazi na Baltičko i Severno more, i sastoji se od poluostrva Jiland (danski: Jylland) i ostrva: Fin (Fyn), Eland (Sjalland), Bornholm i još puno manjih ostrvaca, koje se često nazivaju Danskim Arhipelagom. Danska se nalazi severno od Nemačke, jugozapadno od Švedske i južno od Norveške. Grenland i Farska ostrva su takođe teritorije Kraljevine Danske, svaka sa suverenom vlašću.

Istorijski uticaj

Poreklo Danske je izgubljeno u praistoriji. Pre nego što je bila nastanjena Skandinavcima, Danska je bila dom Keltima - što je potvrđeno otkrićima ritualnih močvarnih ubistava i sahrana. Najstarije dansko pismo potiče iz sedmog veka, kada je nastao i nova runska azbuka. Najstariji grad je Ribe koji datira iz 810. godine.Sve do 11. veka Danci su bili poznati kao Vikinzi, zajedno sa Norvežanima i Šveđanima, koji su kolonizovali, napadali i trgovali u svim delovima Evrope. Mnogi arheolozi i istoričari veruju da su Vikinzi doprli čak do Amerike i da su je prvi pronašli. Putovali su od Skandinavije do Islanda, zatim dalje do Grenlanda i na kraju do Amerike.

U različitim dobima kralj Danske je vladao delovima Engleske i Irske, Norveškom, Švedskom, Finskom, Islandom, Francuskom, naročito Normandijom i delovima Devičanskih ostrva, Trankebarom u Indiji, delovima obala Baltičkog mora i današnjom severnom Nemačkom. Skanija, Bleking i Haland su bili delovi Danske većim delom njene rane istorije, ali su potpali pod švedsku vlast 1658. godine. Savez sa Norveškom je raskinut 1814. godine, kada je Norveška ušla u novi savez sa Švedskom, do 1905. godine.Danski liberalni i nacionalni pokret postao je značajan 1830-ih godina i posle evropskih revolucija 1848. godine Danska postaje ustavna monarhija 5. juna 1849. godine.

Posle drugog Šlezviškog rata (dan. Slesvig) 1864. godine, Danska je bila prisiljena da ustupi pokrajinu Šlezvig-Holštajn Pruskoj, što je bila posledica poraza koji je ostavio duboke tragove u danskom nacionalnom identitetu. Posle ovoga Danska je usvojila politiku neutralnosti, zbog čega ostaje neopredeljena u Prvom svetskom ratu. Zbog poraza Nemačke tokom sklapanja Versajskog mira Danskoj je ponuđeno vraćanje pokrajine Šlezvig-Holštajn. Bojeći se Nemačke odmazde ona je odbila da prihvati vraćanje Holštajna i insistirala je na plebiscitu o povratku Šlezviga. Godine 1920. je kao rezultat plebiscita severni Šlezvig vraćen Danskoj.

Uprkos neutralnosti Dansku su Nemci napali (operacija Veseribung), 9. aprila 1940. godine. Iako u početku sa sopstvenom vlašću (koja se završila 1943. zbog rastućeg otpora), Danska je ostala okupirana tokom celog Drugog svetskog rata. Posle rata Danska je postala jedna od osnivača NATO-a, i 1973. godine, pridružila se Evropskoj ekonomskoj zajednici (kasnije Evropska unija).

Karakteristike kuhinje

Iako je danska kuhinja sve više pod uticajem francuskih specijaliteta, riba i mlečni proizvodi će se uvek naći na trpezi. Danska haringa se nudi marinirana ili sirova uz delikatesne sosove od sveže pavlake, maslaca i različitog bilja, tako da oštra aroma ove ribe fino klizi niz blage ukuse sosova.

Danski otvoreni sendvič ili smørrebrod ima dosta maštovitih slojeva a jede se nožem i viljuškom.

Danske šnicle




Sastojci:
600g
teleće šnicle
400g
pečurke
1
kisela pavlaka
1
goveđa kocka za supu
1 kašičica
senf
1 kašika
brašno
1 kašičice
vegeta
po ukusu
biber
200g
feta sir
po ukusu
origano

ulje za prženje
-------------


Postupak pripreme:
1
Šnicle izlupati ,ispržiti na zagrejanom ulju da porumene sa obe strane i ređati u vatrostalnu činiju.
2
U 250 ml vode skuvati kocku za supu.
3
U ulju gde su se pržile šnicle izdinstati pečurke dok voda ne ispari.Zatim dodati kašiku brašna,kašiku senfa,pavlaku,začine i dobro promešati.Na kraju dodati skuvanu supu i skloniti sa šporeta.
4
Preko šnicli preliti pripremljen sos i preko poređati tanke listiće feta sira.
5
Peći u zagrejanoj pećnici na 220 C oko 20 minuta.

Danske mušice

Testo

180 g putera
100 g šećera
3 žumanca
250 g brašna
1 prašak za pecivo

Šaum

5 belanaca
200 g šećera

I još

500 gr očišćenih višanja

Priprema

Pleh veličine 35×25 cm obložite papirom za pečenje. Rernu uključite da se zagreje na 180°C.

Izmiksajte maslac sa šećerom, dodajte žumanca i miksirajte dok smesa ne postane glatka. Dodajte brašno izmešano sa praškom za pecivo pa mikserom ili rukom umesite testo.

Testo utisnite na dno pripremljenog pleha ili ga razvijte na papiru, a zatim zajedno sa papirom prebacite u pleh. Stavite u zagrejanu rernu i pecite 20-25 minuta ili dok površina ne porumeni.

U međuvremenu, izmiksirajte belanca da se zapene, postepeno dodavajući šećer i nastavite miksanje dok smesa ne postane čvrsta poput šlaga.

Izvadite pečeno testo iz rerne, rasporedite višnje, a zatim premažite pripremljenim šaumom. Vratite kolač u rernu, temperaturu smanjite na 160° C i nastavite sa pečenjem narednih 20-25 minuta.

Ostavite kolač da se ohladi. Ohlađenog isecite na kocke i poslužite.

----------------------

BORNHOLMSKI LOSOS

Sastojci : losos, gljive, zelena i crvena paprika, vlasac, limun, malo konjaka, kiselo vrhnje, kopar

Izrada: očišćeno meso lososa reže se na 2 cm debele odreske. Oštrim nožem prorežu se džepovi i pune ohlađenim nadjevom ( rezane gljive, narezane paprike, vlasac i limunova kora se pirjaju na maslacu, zaliju konjakom i ukuhaju s kiselim vrhnjem).

Nakon punjenja odresci se uvaljaju u brašno i peku dok ne postanu zlatnožute boje. Servira se s bernaise umakom s mnogo kopra, pirjanim graškom i pečenim mladim krumpirom.

-------------------------------------------------------------
MESNA ŠTRUCA KUHANA U PIVU

Sastojci: 1 kg mljevenog svinjskog mesa, 1 žlica vegete, 1 žličica mljevenog bijelog papra, 2 jaja, 2 žlice krušnih mrvica, sjeckani peršun, 200 gr sušene šunke ili vrata, 3-4 žlice ulja, 500-600 mo piva.

Izrada: mljeveno meso pomiješajte s vegetom, paprom, razmućenim jajima, krušnim mrvicama, peršunom, mljevenom sušenom šunkom (ili vratom). Dobro izmiješajte. Smjesu stavite na prozirnu foliju i pomoću nje oblikujte štrucu. Stavite je na nauljen pleh, maknite foliju, premažite razmućenim jajetom te pecite u zagrijanoj pećnici oko 15 min. Onda štrucu prelijte pivom, pokrijte alu-folijom i nastavite peći još oko 50 min. Nakon toga foliju maknite i pecite štrucu još 15 min da dobije lijepu svijetlosmeđu boju. Štrucu izvadite iz lima, malo ohladite i narežite je na odreske. Uz nju servirajte krumpir -salatu. Odresci su dobri i u sendvičima sa sirom, majonezom i zelenom salatom.

-----------------------------------------------------------
FRIKADELE S BIJELIM UMAKOM

Sastojci: 80 gr suhog kruha, 100 ml mlijeka, 500 gr mljevenog svinjskog mesa, 2 žlica vegete, ½ žlice mljevenog papra, 100 gr luka, 2 jaja.

Za umak: 500 gr svježeg kupusa, 40 gr maslaca, 30 gr oštrog brašna, 400 ml mlijeka, 2 žlice vegete, ½ žlice mljevenog papra, 2 žlice limunovog soka, 100 ml vrhnja za kuhanje, malo narezanog kopra.

Izrada: šnite suhog kruha narežite na kocke, prelijte mlijekom i ostavite stajati oko 5 min. Mljevenom mesu dodajte vegetu, papar, sjeckani luk, razmućena jaja i ocijeđeni kruh. Sve dobro izmiješajte i smjesu ostavite stajati oko 30 min. Zatim oblikujte frikadele, uvaljajte ih u krušne mrvice i pecite ih u široj tavi na zagrijanom ulju sa svake strane oko 5 min.

Svježi kupus narežite na šire trake, skuhajte u slanoj vodi i ocijedite. Na maslacu kratko zapržite brašno, uz stalno miješanje dodajte mlijeko, vegetu, papar, vrhnje za kuhanje i limunov sok. Umak kuhajte na laganoj vatri 5 min, a onda dodajte kuhani kupus. Lagano promiješajte, pospite narezanim koprom i poslužite uz pečene frikadele.

Uz ovo jelo servira se i kuhani krumpir.

----------------------------------------------------
DANSKI KOLAČ

Tijesto: 450 gr brašna, 30 gr svježeg kvasca, 100 gr maslaca, 100 gr šećera, 1 jaje, 200 ml mlijeka

Nadjev: 40 gr maslaca, 100 gr grožđica, 1 prašak za puding od vanilije, 500 ml mlijeka, 3 žlice šećera, 8 skuhanih marelica (ili 16 polovica iz kompota).

Prvo skuhajte puding i ostavite da se ohladi.

Izrada tijesta: zamijesite tijesto i ostavite da se diže oko 30 min na toplom mjestu. Onda ga razvaljajte u pravokutnik 30 x 45 cm. Poškropite ga rastopljenim maslacem i po njemu rasporedite grožđice. Narolajte ga u roladu (osnovica da bude šira strana) i izrežite 15-tak jednakih komada. Posložite ih u namašten lim tako da prerezani dio dodje dolje (tj. gore). Ostavite da stoji još 30 min. Sredinu svakog komada tijesta pritisnite malom žlicom da dobijete udubinu. U svaku udubinu stavite malo skuhanog pudinga i poklopite polovicom marelice. Poredajte ih u pleh za pečenje, da budu udaljeni jedan od drugog, jer narastu tijekom pečenja.

Kolače pecite oko 25 min na 180 stupnjeva. Kad su pečeni, premažite ih rastopljenim maslacem.